Katinka Janssen
1 juli 2024

Het HYPE netwerk biedt ambitieuze jonge professionals de kans om hun kennis over de Europese Unie te verdiepen, hun professionele vaardigheden te vergroten en aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken. Zo nu en dan schrijven de HYPE-leden een column over een onderwerp dat hen interesseert en/of waarover zij een duidelijke mening hebben, welke ze willen delen met een groter publiek. Wil je deze columns niet missen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!

Deze column is geschreven door Katinka Janssen (28), EU-vertegenwoordiger bij de provincie Zuid-Holland. Deze blog reflecteert uitsluitend een persoonlijke visie.

———-

Tijdens de aanloop naar de Europese Parlementsverkiezingen van 6-9 juni jongstleden hebben we de kritiek meermaals gehoord: ‘Brussel’ staat te ver weg van de kiezers; men weet niet hoe de EU werkt en wat er in Brussel allemaal gebeurt. Deze kritiek gaat vaak gepaard met zorgen over Euroscepsis en de opmerking ‘onbekend maakt onbemind.’

Na twee jaar werken als vertegenwoordiger van de provincie Zuid-Holland in Brussel, herken ik deze kritiek en breek ik regelmatig mijn hoofd over waarom dit zo is en wat hieraan te doen. Sommigen berispen de media: zij zouden het belang van Europese ontwikkelingen niet genoeg onder de aandacht van het publiek brengen. Vanuit de mediahoek hoor je terug dat lezers het niet interessant vinden of het niet begrijpen. Een beetje een kip en het ei verhaal. Als je iets mensen niet voorlegt en uitlegt, gaan ze het ook niet begrijpen, laat staan interessant vinden.

Anderen wijzen op het gebrek aan ‘theater’ in de Europese politiek. Er zou te weinig entertainmentwaarde zijn. Iets waarvan Europese beleidsmakers soms juist ook de vruchten plukken. Zonder ophef of sociale mediaoorlog kan men zich beter op het werk richten.

Wat een brede misvatting is in veel organisaties, bij media, overheden en bedrijven, is dat ‘Europa’ als iets aparts en losstaand wordt gezien. Er wordt één Europa correspondent aangenomen, of één of twee Europese lobbyisten, die vervolgens alle dossiers moeten volgen. Zo wordt er wellicht ook te veel naar ‘Europees nieuws’ gekeken. Alsof Europees nieuws gaat over iets externs, terwijl dat wat er in Brussel gebeurt, doorsijpelt naar alle inhoudelijke dossiers en maatschappelijke debatten. Waarom zou de lezer of de talkshowkijker daar niet in geïnteresseerd zijn? Hoe is dat anders dan wat lokaal of nationaal gebeurt?

PFAS-verbod
Neem bijvoorbeeld PFAS. Elke dag zit er in mijn inbox wel een nieuwsbericht uit een lokale krant over PFAS. Het houdt mensen bezig en het heeft blijkbaar nieuwswaarde. Waarom vind ik dan amper artikelen die een helder overzicht schetsen over wat er nu op Europees niveau gebeurt om PFAS-vervuiling aan te pakken? Ja, de grote kranten benoemen dat er door de Europese Commissie en het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA), op initiatief van Nederland en vier andere landen, gewerkt wordt aan een voorstel voor een ‘universele PFAS-restrictie’.

Echter, weinig bronnen geven daarbij het overzicht dat er al een aantal PFAS stoffen verboden zijn; dat er naast het complexe ‘universele’ verbodsvoorstel aan aparte restricties wordt gewerkt, zoals een restrictie van PFAS in blusschuim; dat het universele verbodsvoorstel niet overal op van toepassing zou zijn, zoals op gewasbeschermingsmiddelen; dat het concept ‘essentiële toepassingen’ nog niet vastgelegd is in wetgeving; etc.

Overschat ik de lezer als ik denk dat inwoners uit bijvoorbeeld de Drechtsteden het interessant zouden vinden om hierover te lezen? Ik denk het niet. Maar zou het onwil zijn van journalisten (of hun bazen)? In dit geval denk ik ook niet. Het heeft mijzelf een aantal maanden van inlezen, gesprekken voeren en bijeenkomsten bijwonen gekost om de opsomming hierboven te kunnen maken en begrijpen. Hier moet je wel tijd voor hebben en dat is lastig als je alle Europese dossiers moet volgen. Of als je vanuit Nederland werkt en onbekend bent met Europese beleidsprocessen.

Wie moet het dan uitleggen? Uiteraard hebben ook overheden een rol te spelen. Daarom organiseerden mijn collega’s en ik op 27 juni 2024 een EU Green Week event over hoe we tot een Europese PFAS-restrictie kunnen komen. Het was mooi om zo bij te kunnen dragen aan informatie-uitwisseling, het overbrengen van het provinciaal standpunt en om Brusselse en provinciale contacten, waaronder ook journalisten, met elkaar te verbinden.

Vervolg
Tegelijkertijd blijf ik me afvragen: hoe bereikt deze informatie nou het beste een nog breder publiek? Ik blijf uitkomen op méér correspondenten in Brussel en een stevigere verankering van Europees bewustzijn onder de collega’s in zowel Hilversum als bij lokale media. En een collectieve verantwoordelijkheid voor iedereen die in of met het Brusselse werkt, zoals de leden van HYPE, om hun kennis te delen.

Hoe denken jullie hierover? Een open uitnodiging aan alle HYPE(-alumni) en vrienden van ons netwerk om hier met mij verder over te spreken. Mogelijk tijdens het aanstaande HYPE alumni-event (meer informatie volgt)? Of mail ons op hypenetwerk@gmail.com!